Ontwikkelingen in de samenleving vragen om een andere vorm van leiderschap genaamd dienend leiderschap. De wijze waarop dienend leiderschap invulling krijgt is afhankelijk van iemands karaktereigenschappen, de rolopvatting en de organisatiecultuur. Leiderschap en cultuur zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dat toont organisatiewetenschapper Radenka Vukovic aan in haar onderzoek naar dienend leiderschap.

In 2011 heeft de Corporate Dienst van Rijkswaterstaat gekozen voor dienend leiderschap. Deze vorm van leiderschap wordt gezien als antwoord op actuele maatschappelijke ontwikkelingen. De complexiteit van de samenleving doet steeds meer een beroep op leiderschap gebaseerd op teamwork en gemeenschap; leiderschap gebaseerd op horizontale in plaats van verticale, hiërarchische modellen waarbij het leiderschap dienend is aan het team en de organisatie.

Vukovic deed onderzoek bij de Corporate Dienst van Rijkswaterstaat en concludeert dat de vorm van dienend leiderschap afhangt van verschillende elementen zoals iemands karaktereigenschappen en de organisatiecultuur. Haar onderzoek toont aan dat de oorspronkelijke christelijke waarden zoals rentmeesterschap, bescheidenheid, dienstbaarheid en loyaliteit de drijvende kracht achter de organisatiecultuur van Rijkswaterstaat vormen. De huidige hiërarchische organisatiecultuur staat in contrast met de gewenste adhocratiecultuur (creatief en flexibel) die dienend leiderschap ondersteunt. Ook is de wijze waarop dienend leiderschap bij de Corporate Dienst invulling krijgt afhankelijk van de aspecten tijd en context.

Cultuurverandering is noodzakelijk om dienend leiderschap verder te bevorderen. Met deze bevindingen kan het concept dienend leiderschap verder verrijkt worden. Tegelijkertijd leidt het tot nieuwe vragen over hoe dienend leiderschap de organisatiecultuur beïnvloedt maar ook hoe de organisatiecultuur dienend leiderschap beïnvloedt. Toekomstig onderzoek naar dienend leiderschap vraagt expliciet aandacht voor context, organisatiecultuur en leiderschapseffectiviteit. Het onderzoek van Vukovic kan voor diverse doelgroepen nuttig zijn om vanuit het eigen perspectief dienend leiderschap in de organisatie verder vorm te geven. Leiderschap en cultuur zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dat inzicht kan de bewustwording van leidinggevenden over hun invloed op een cultuurverandering vergroten. (bron: Vrije Universiteit Amsterdam)