Column Saskia Teppema: Het vuur uit de sloffen

di 22 apr 2025

Deze column verscheen eerder in TvC 2024-4

“Help! But don’t change me.” Zo klinkt de onderliggende boodschap waarmee haar nieuwe klant binnenkomt. De pasafgestudeerde coach Evelien voelt haar hart bonken als zij de deur opendoet en een wat onzekere hand schudt. “Uiteraard”, zou je zeggen, want het is ook spannend. Maar Evelien is de hulpverlener, daar heeft ze voor doorgeleerd.

Nu wil het geval dat Evelien net zelf iets heeft meegemaakt dat haar nogal door elkaar geschud heeft. Ze had in de spiegel moeten kijken naar iets waar ze al een tijdje met een grote boog omheen liep. Maar nu rug-recht want daar komt een help-ik-zit-met-een-probleem-klant binnen. Iemand in nood! Tijdens de kennismaking en de eerste samenvatting: “Het gaat dus over je baan?” drukt Evelien haar eigen gedoetje weg en loopt ze van binnen haar voorraadkamer na. Ze ziet een verdrietig, aangepast meisje. Zal ik dan eerst maar TA inzetten? Of zal ik direct naar het gezin van herkomst vragen? Of liever eerst een Voice Dialogue-oefening? Al haar kennis buitelt over elkaar, terwijl Evelien uiterlijk aandachtig naar het gedramatiseerde ontslagverhaal luistert. Ze hoort naast verdriet ook boosheid en ze voelt angst. Bij de ander dan.

Evelien wil zich doortastend voelen en oplossingsgericht coachen. Zij zal haar rol spelen en deze coachee helpen, haar verlossen van haar problemen door haar kennis en kunde aan haar te laten zien. Ze weet goed wat het is om wanhopig te zijn en ze heeft in de opleiding ervaren hoe je zonder al te veel kleerscheuren een positieve volgende stap kunt zetten. Want haar klant gaat, net als zijzelf, leren om zichzelf beter te leiden. “Wat is je vraag precies?”, vraagt Evelien als haar gesprekspartner een slokje water neemt en als ze voelt dat haar hersengolven wat in sterkte zijn afgenomen. “Ik ben bang dat ik straks weer zonder geld zit. Dit is al de tweede keer dat ik in mijn proeftijd op straat sta…”

Nu heeft Evelien haar hele opleiding geluk en liefde als lichtgevende bakens voor zich gezien. We zijn immers op aarde om te bloeien en te groeien. De coachee snikt en pakt een tissue. Evelien krijgt een beetje hoofdpijn. Wat is nu de beste ingang? Vooral omdat ze nog steeds met deze klant te doen heeft. Haar hoofd tolt van gedachten; ze kan maar niet kiezen welke vervolgvraag ze zal stellen. “Hoe was het vroeger bij jullie thuis aan de keukentafel?” werkt altijd goed, maar dat is misschien een te grote overgang. Dan maar: “Wat vind je leuk om te doen? Waar word je blij van, je hobby’s, bedoel ik?”

Maar als ze vervolgens haar coachee in de ogen kijkt en haar betraande en verdwaasde blik ziet, dringt het in een klap tot Evelien door wat ze aan het doen is: niet haar klant maar zij is zich in dit coachgesprek het vuur uit haar sloffen aan het lopen.

Saskia Teppema is auteur van het boek Er gaat niets verkeerd en was lange tijd redacteur en ad interim hoofdredacteur van het Tijdschrift voor Coaching. Binnenkort verschijnt haar eerste vegetarische kookboek Van de Noot een Deugd bij Boekscout. www.saskiateppema.nl