Burn-out voorkomen?

di 13 jun 2023

Een op de zes werknemers heeft met burn-outklachten en één op de drie die uitvalt, geeft als reden hoge werkdruk en stress. Hoe voorkom dat je een burn-out krijgt? ‘Voor een groot deel ligt de verantwoordelijkheid bij jezelf.’

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) hadden vorig jaar 1,3 miljoen Nederlanders burn-outklachten, al gebruikt het bureau tegenwoordig de term werkgerelateerde psychische vermoeidheid voor klachten als vermoeidheid en uitputting. Het CBS verwijst naar het boek In de ban van burnout (2022) van psychiater en onderzoeker Christiaan Vinkers, waarin staat dat burn-outklachten lastig te onderscheiden zijn van klachten door depressie of angst. 

Sanna Prinsen werkt als onderzoeker bij Amsterdam UMC en legt uit dat niet betrouwbaar te meten is of iemand een burn-out heeft: 'We weten nog niet goed wat een burn-out precies is en daardoor is het lastig om een diagnose te stellen. Wat zeker is, is dat veel werknemers last hebben van stressgerelateerde klachten.’

Leeglopen op je werk 
Prinsen hield zich jarenlang bezig met klinimetrie (het meten van gezondheidsuitkomsten) en bij haar slopen de klachten er langzaam in. Als kersverse moeder werkte ze hard aan haar wetenschappelijke carrière. Ze maakte lange dagen, maar vond haar werk heel erg leuk: ‘Doordat ik niet met tegenzin naar mijn werk ging, had ik niet door dat ik erop leegliep.’ 

Vier jaar geleden kreeg ze een burn-out: ‘Op weg naar een congres kon ik niet stoppen met huilen. Ik was opgebrand en kon geen stap meer zetten. Tijdens mijn herstel ontdekte ik dat ik mijn energie jarenlang niet goed had gemanaged: ik sportte niet meer, zag mijn vriendinnen niet en mijn hobby’s stonden on hold. Mijn mentale welzijn had ik nul aandacht gegeven. Ik stelde mezelf de vraag: hoe had ik dit anders kunnen doen?’ 

Hulp vragen en 'nee' zeggen 
Prinsen verdiepte zicht in het onderwerp en ontdekte dat de verantwoordelijkheid voor mentaal welzijn niet alleen bij de werkgever ligt: ‘Voor een heel groot deel ligt die bij jezelf. Ik nam geen regie over mijn werk en stelde geen grenzen. Ik stelde verkeerde prioriteiten, waardoor ik soms pas ’s avonds laat aan mijn eigen onderzoekswerk toekwam. Een keuze die ik zelf maakte. Nu leer ik werknemers hoe zij zelf verantwoordelijkheid kunnen nemen: dat ze hulp kunnen vragen, nee kunnen zeggen en het gesprek kunnen aangaan, ook als ze het gevoel hebben dat dat niet mogelijk is.’  

In gesprek gaan  
Zaken die werknemers stress opleveren, zijn continue bereikbaarheid, veel e-mails, weinig autonomie (bijvoorbeeld geen invloed hebben op je eigen werktijden) en agendamanagement. Het houden van een goede werk-privébalans vinden werknemers lastig. Prinsen: ‘Je kunt als werkgever yoga faciliteren, maar belangrijker is een veilig klimaat waarin mensen zich vertrouwd genoeg voelen om mentale gezondheid bespreekbaar te maken.’ 

Kruip niet in slachtofferrol 
Als jouw werkgever geen flexibele werktijden, sportmogelijkheden of stadswandelingen faciliteert, is het volgens Prinsen belangrijk om niet in de slachtofferrol van een te hoge werkdruk te kruipen: ‘Onderneem dan zelf actie. Schrijf voor jezelf op waar jij stress van krijgt en bedenk wat je zelf kunt doen om dit te verbeteren. Als je eigenaarschap toont en leiderschap neemt, ben je in staat om dingen te veranderen.’  (bron: Intermediair)